Cenzura poezije v 80. letih 20. stoletja. Pravni pogoji in praksa

Avtorji

  • Wiktor Gardocki Univerza v Białystoku

Ključne besede:

Poljska ljudska republika (PLR), Glavni urad za nadzor tiska, publikacij in videa (GUKPPiW), književnost, pisatelji

Povzetek

Članek se loteva teme cenzuriranja poezije na Poljskem v 80. letih 20. stoletja. V prvem delu opisuje s književno ustvarjalnostjo povezano zapleteno pravno in politično situacijo, med drugim številne spremembe v zakonu o cenzuri. V nadaljevanju je predstavljena založniška zgodovina cenzuriranih ali zaseženih pesmi. Članek temelji na obširni arhivski poizvedbi, v znatnem delu v varšavskem Arhivu novih spisov (polj. Archiwum Akt Nowych, AAN).

Literatura

Justyna Błażejowska, 2010: Papierowa rewolucja. Z dziejów drugiego obiegu wydawniczego w Polsce 1976-1989/1990. Varšava: Instytut Pamięci Narodowej.

Kamila Budrowska, 2009: Literatura i pisarze wobec cenzury PRL. 1948-1958. Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.

Kamila Budrowska, 2015: Popiełuszko. O najtrudniejszym cenzorskim zadaniu roku 1984. »1984.« Literatura i kultura schyłkowego PRL-u. Ur. K. Budrowska, W. Gardocki, E. Jurkowska. Varšava: Wydawnictwo IBL.

Kamila Budrowska, Wiktor Gardocki, Elżbieta Jurkowska, 2015: »1984.« Literatura i kultura schyłkowego PRL-u. Varšava: Wydawnictwo IBL.

Przemysław Czapliński, 1997: Ślady przełomu. O prozie polskiej 1976-1996. Krakov: Wydawnictwo Literackie.

Przemysław Czapliński, Piotr Śliwiński, 2000: Literatura polska 1976-1998: Przewodnik po prozie i poezji. Krakov: Wydawnictwo Literackie.

Dorota Degen, Jacek Gzella, 2010: Ograniczanie wolności słowa na ziemiach polskich w XIX i XX wieku.Varšava: Trzecia strona.

Grażyna Gzella, Jacek Gzella, 2013: Nie należy dopuszczać do publikacji. Cenzura w PRL. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.

Kamila Kamińska, 2015: Cenzura instytucjonalna w przededniu okrągłego stołu – analiza tematyczna i statystyczna ingerencji. Zakazane i niewygodne. Ograniczanie wolności słowa w XIX i XX wieku. Ur. D. Degen, G. Gzella, J. Gzella. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. 233–44.

Jerzy Kandziora, Zyta Szymańska, 1999: Bez cenzury 1976-1989: Literatura, ruch wydawniczy, teatr: Bibliografia. Varšava: Wydawnictwo IBL.

Julian Kornhauser, 1995: Międzyepoka. Krakov: Wydawnictwo Baran i Suszczyński.

Jacek Ladorucki, 2010: O próbach negacji cenzury instytucjonalnej i egzystencjalnej na przykładzie drugoobiegowej działalności łódzkiego „Pulsu” i krakowskiego „bruLionu”. Podobieństwa i różnice w strategii działania obydwu periodyków. Niewygodne dla władzy: Ograniczanie wolności słowa na ziemiach polskich w XIX i XXw.: Zbiór studiów. Ur. D. Degen, J. Gzella. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.

Ryszard Matuszewski, 1995: Literatura polska 1939-1991. Varšava: Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne.

Jan Olaszek, 2015: Rewolucja powielaczy: Niezależny ruch wydawniczy w Polsce 1976-1989. Varšava: Trzecia strona.

Aleksander Pawlicki, 2001: Kompletna szarość: Cenzura w latach 1965-1972: Instytucja i ludzie. Varšava: Wydawnictwo Trio.

Zofia Radzikowska, 1990: Z historii walki o wolność słowa w Polsce (cenzura PRL w latach 1981-1987). Krakov: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych »Universitas«.

Mateusz Świstak, 2010: Niepolityczne tabu PRL, czyli o cenzurze obyczajowej lat 80. Przeskoczyć tę studnię strachu: Autor i dzieło a cenzura PRL. Ur. E. Skorupa. Krakov: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego. 115–31.

Prenosi

Objavljeno

2019-12-31

Kako citirati

Gardocki, W. (2019) „Cenzura poezije v 80. letih 20. stoletja. Pravni pogoji in praksa “, Slavistična revija, 67(4), str. 631–646. Dostopno na: https://srl.si/ojs/srl/article/view/2019-4-1-7 (Pridobljeno: 28 marec 2024).

Številka

Rubrike

RAZPRAVE