“Žlahta, strgana plahta?” Slovenian Attitudes Towards the Family as Perceived by Slovenian and Polish Respondents

Authors

DOI:

https://doi.org/10.57589/srl.v71i2.4103

Keywords:

linguo-cultural stereotype of a Slovenian, stereotype, family, tradition

Abstract

The article deals with attitudes towards the family – one of the semantic categories we discovered in our research, based on survey data, into the linguistic-cultural stereotype of Slovenians. In the research, we used the methodology of the linguistic image of the world, – including stereotypes. We divided the material into the following groups: 1) type of attitude; 2) starting a family, family members, and family size; 3) other. The model that emerged during the research confirms both positive and negative evaluations of the Slovenian family from the Slovenian perspective of, and mainly positive and balanced (distanced) evaluations from a foreign (Polish) perspective. The autostereotyped perception is characterised by strong self-criticism. In their evaluation, Slovenians mention both close, intimate relationships (as evidenced by descriptions showing strong attachment to family and tradition) and distant ones, which, according to the respondents, stem from, among other things, frequent divorces, break-ups, or disputes over inheritance.

References

Franciszek Adamski, 2006: Rodzina. Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku. T. 5. Ur. T. Pilch. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak. 306–11.

Elliot Aronson, Timothy D. Wilson, Robin M. Akert, 2012: Psychologia społeczna. Prev. J. Gilewicz. Poznań: Zysk i S-ka.

Jerzy Bartmiński, 1999: Językowy obraz świata. Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Jerzy Bartmiński, 2006a: Językowe podstawy obrazu świata. Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Jerzy Bartmiński, 2006b: Język – wartości – polityka. Zmiany rozumienia nazw wartości w okresie transformacji ustrojowej w Polsce. Raport z badań empirycznych. Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Jerzy Bartmiński, 2007: Stereotypy mieszkają w języku. Studia etnolingwistyczne. Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Jerzy Bartmiński, Iwona Bielińska-Gardziel, 2012: Polski językowo-kulturowy obraz domu (cz. I). Wartości w językowo-kulturowym obrazie świata Słowian i ich sąsiadów. Ur. M. Abramowicz, J. Bartmiński, I. Bielińska-Gardziel. T. 1. Lublin: Wydawnictwo UMCS. 9–45.

Agnieszka Będkowska-Kopczyk, 2018: Słowa klucze kultury na przykładzie wyrażeń matka Polka oraz cankarjanska mati i Cankarjeva mati. Sedemdeset let poučevanja poljskega jezika v Ljubljani, posvečeno Nikolaju Ježu. Ur. M. Wtorkowska, M. Wacławek, L. Rezoničnik. Ljubljana: Znanstvena založba Filozofske fakultete Univerze v Ljubljani. 247–57.

Karolina Bielenin-Lenczwska, 2008: Rodzina, ród, pokrewieństwo w perspektywie lingwistyczno-antropologicznej: analiza języka polskiego XVI wieku i elementów słowiańskiej kultury tradycyjnej. Warszawa: Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego.

Iwona Bielińska-Gardziel, 2009: Stereotyp rodziny we współczesnej polszczyźnie. Warszawa: SOW, Instytut Slawistyki PAN.

Anna Dąbrowska, Janusz Anusiewicz (ur.), 2000: Językowy obraz świata i kultura. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.

Wioletta Kochmańska, 2009: Językowy obraz rodziny (na motywach wypowiedzi dzieci szkolnych). Ku antropologii rodziny. Ur. L. Rożek. Częstochowa: Akademia im. Jana Długosza. 127–40.

Leonarda Mariak (ur.), 2019: Współczesny i dawny obraz rodziny w języku. Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego.

Tanja Rener, 1996: Konceptualizacija razmerja mladina – družina. Predah za študentsko mladino. Ur. M. Nastran Ule. Ljubljana: Urad RS za mladino, Zavod RS za šolstvo. 119–52.

Tanja Rener, Vika Potočnik, Vera Kozmik (ur.), 1995: Družine: različne – enakopravne. Ljubljana: Vitrum.

Virginia Satir, 1995: Družina za naš čas. Ljubljana: Cankarjeva založba.

SFJP = Stanisław Skorupka, 1989: Słownik frazeologiczny języka polskiego. T. 1–2. Warszawa: Wiedza Powszechna.

SPSPI = Matej Meterc, 2020–: Slovar pregovorov in sorodnih paremioloških izrazov. Na spletu.

SSF = Janez Keber, 2011: Slovar slovenskih frazemov. Na spletu.

SSKJ = Slovar slovenskega knjižnega jezika. Druga, dopolnjena in deloma prenovljena izdaja. Na spletu.

Alenka Švab, 2001: Družina: od modernosti k postmodernosti. Ljubljana: Znanstveno in publicistično središče (Sodobna družba).

Ryszard Tokarski, 2001: Słownictwo jako interpretacja świata. Współczesny język polski. Ur. J. Bartmiński. Lublin: Wydawnictwo UMCS. 343–70.

USJP = Uniwersalny słownik języka polskiego. T. 1–4. Ur. S. Dubisz. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. 2008.

Maria Wacławek, 2015: Czas na stereotyp chłopaka i jego modyfikacje (na przykładzie wypowiedzi młodzieży). Czas na... Język i dydaktyka w badaniach młodych naukowców. Ur. A. Guzy, D. Jagodzińska, M. Wacławek, A. Zok-Smoła. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego. 185–325.

Maria Wacławek, Maria Wtorkowska, 2021: Z rodziną dobrze nie tylko na zdjęciu? O polskim stosunku do rodziny w opinii ankietowanych Polaków i Słoweńców. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio N, Educatio Nova. Vol. 4. 447–66. Tudi na spletu.

Maria Wacławek, Maria Wtorkowska, 2022: O Polakach i Słoweńcach – w kręgu językowo-kulturowych stereotypów. Ljubljana: Znanstvena založba Filozofske fakultete. Na spletu.

Anna Wierzbicka, 2007: Słowa klucze. Różne języki – różne kulury. Prev. I. Duraj-Nowosielska. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.

WSJP = Wielki słownik języka polskiego PAN. Ur. P. Żmigrodzki. Instytut Języka Polskiego PAN. Na spletu.

Published

2023-06-18

How to Cite

Wacławek, M. and Wtorkowska, M. (2023) “‘Žlahta, strgana plahta?’ Slovenian Attitudes Towards the Family as Perceived by Slovenian and Polish Respondents”, Slavistična revija, 71(2), pp. 129–146. doi: 10.57589/srl.v71i2.4103.

Issue

Section

ARTICLES